Trasa nr 4: Z Ozimka wzdłuż Małej Panwi do Kolonowskiego i Zawadzkiego
ROWEREM WOKÓŁ OZIMKA
Trasa nr 4: Z Ozimka wzdłuż Małej Panwi do Kolonowskiego i Zawadzkiego
(30,3 / 54,7 km)
Jedna z najpiękniejszych tras woj. opolskiego prowadząca malowniczą Doliną Małej Panwi z licznymi zakolami rzecznymi, dzikimi plażami i pięknymi lasami porastającymi pagórkowate brzegi rzeki. Trasa w całości biegnie znakowanymi szlakami rowerowymi, po dobrze utrzymanych drogach leśnych, a także mało uczęszczanych asfaltowych drogach gminnych. Miłośnicy dłuższych wycieczek mogą wydłużyć trasę do Zawadzkiego, jadąc cały czas wzdłuż rzeki.
MAPA TRASY: https://www.google.com/maps/d/viewer?mid=19P-iobzqcKE-1An__M0wrqaQCxPhpgLL&usp=sharing
CIEKAWE MIEJSCA NA TRASIE
Zabytkowy most żelazny w Ozimku
Najstarszy żelazny most wiszący w Europie kontynentalnej. Oddano go do użytku w 1827 roku. W całości został wykonany w miejscowej Hucie Małapanew. Składa się z 1600 części. Wszystkie zostały wykute ręcznie. Waga konstrukcji to 55 ton, długość przęsła to 28,6 m, a rozpiętość pylonów – 31,5 m. Most stoi w samym centrum miasta, tuż za Parkiem Hutnika. Tuż obok mostu, przy śluzie stoi budynek Muzeum Hutnictwa.
Huta Mała Panew i Muzeum Hutnictwa w Ozimku
Huta Małapanew jest najstarszą działającą hutą w Polsce. Jej historia sięga czasów króla pruskiego Fryderyka II, który w 1753 r. podpisał rozkaz o jej utworzeniu. Uruchomiono ją w 1789 roku i w początkowej fazie jej istnienia produkowano tu niezwykle nowatorskie konstrukcje mostów. Jednym z nich jest najstarszy żelazny most w Europie kontynentalnej, który łączy brzegi przepływającej obok huty Małej Panwi. W czasach II wojny światowej huta stała się zbrojownią produkującą na potrzeby wojskowe. Po II wojnie światowej nastąpił największy rozwój huty, a wraz z nią całego Ozimka. Tuż przy hucie, nieopodal zabytkowego mostu stoi budynek Muzeum Hutnictwa. Oprócz archiwaliów huty można tu obejrzeć wyprodukowane w niej piece, wyroby użytkowe, garnki, naczynia, wyroby artystyczne i sakralne, płaskorzeźby, plakiety, a nawet monety i numizmaty. Muzeum otwarte jest w soboty w godz. 10-14 i niedziele w godz. 13-17.
Kościół i dawny cmentarz ewangelicko-augsburski w Ozimku
Parafia ewangelicka istnieje w Ozimku od 1768 roku. Przez pierwsze 50 lat funkcjonowała bez swojego kościoła, a nabożeństwa odbywały się w nieistniejącym już tzw. „zameczku”, gdzie urządz0no salę modlitwy. Budowę obecnego kościoła zakończono w 1821 roku. Nie posiadał on jeszcze wieży, a obok niego stała drewniana dzwonnica. Wieżę dobudowano dopiero w 1860 roku, przenosząc do niej dzwony. Tuż obok kościoła znajduje się niewielki park, który powstał w miejscu dawnego cmentarza ewangelickiego. Grzebano tutaj pracowników huty oraz mieszkańców przyhutniczych osiedli. W latach powojennych cmentarz uległ całkowitej dewastacji, a w latach 60-tych XX wieku został zlikwidowany. Na centralnym skwerze parku stoi metalowa makieta zabytkowego, ozimskiego mostu. Tuż obok parku znajduje się nowy cmentarz, na którym pochowany jest założyciel huty w Ozimku, Johann Georg Rehdanz.
Wyspa Rehdanza w Ozimku
Park miejski na południowym brzegu Małej Panwi, naprzeciw głównego wejścia do huty Mała Panew. Nosi imię założyciela królewskiej huty w Ozimku – Johanna Georga Rehdanza. Pierwsze alejki spacerowe z ławkami powstały tu w 1803 r. Sfinansowano je z dobrowolnych składek pracowników huty. Później postawiono w parku kręgielnię, strzelnicę, ptaszarnię oraz kilkanaście pomników postaci ważnych dla przemysłu hutnicznego. Niestety podczas II wojny światowej park został doszczętnie zniszczony. Dziś jest to miejsce plenerowych imprez i wypoczynku mieszkańców miasta. W parku znajduje się muszla koncertowa, wiata piknikowa, plac zabaw, oraz przystań kajakowa, na której kończą się spływy Małą Panwią z Kolonowskich.
Kościół św. Małgorzaty Męczennicy w Krasiejowie
Neobarokowy kościół zbudowany w latach 1911 – 1913. Wnętrze zdobione jest malowidłami przedstawiającymi sceny biblijne oraz licznymi złoceniami i ornamentyką. Organy, ołtarz i ambona wykonane zostały w Ratyzbonie. W bocznym ołtarzu podziwiać można kopię obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej z XVII w.
Jura Park w Krasiejowie
To największy w Europie tego typu park tematyczny połączony z muzeum paleontologicznym. Odkryto tu liczne szczątki prehistorycznych dinozaurów. Najsłynniejszym z nich jest jeden z najstarszych prajaszczurów na świecie – Silesaurus Opolensis. Żył około 225 milionów lat temu, miał 1,5 metra długości i nigdzie poza Polską nie znaleziono jego śladów. Atrakcji w JuraParku jest sporo: liczne figury dinozaurów naturalnej wielkości, ścieżka edukacyjna, prehistoryczne oceanarium, kino 5D, tunel czasu, park rozrywki ze stawkiem i plażą, place zabaw i punkty gastronomiczne. Na terenie parku wciąż prowadzone są wykopaliska paleontologiczne.
Muzeum Paleontologiczne w Krasiejowie
Muzeum znajduje się w zabytkowym budynku dawnej szkoły, przy centralnej ul. Spórackiej, nieopodal kościoła. Stworzone zostało dzięki staraniom Stowarzyszenia Miłośników Krasiejowa oraz Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu. Zwiedzających witają przed wejściem sporych rozmiarów figury dinozaurów. Wśród wystawianych eksponatów znajdziemy skamieniałości prehistorycznych zwierząt oraz edukacyjne plansze tematyczne przedstawiające historię odkryć paleontologicznych oraz wygląd zwierząt.
Więcej informacji o muzeum: https://www.krasiejow.pl/16-muzeum-paleontologiczne.html
Czarny Dół w Krasiejowie
Niewielka przystań do przenioski kajaków, przy której została ulokowana stanica morsów. Tuż nad brzegiem Małej Panwi stoi tu piękna, drewniana sauna, w której można się ogrzać po zimnej kąpieli. Okoliczne lasy porośnięte są ciekawymi drzewostanami.
Lasy Stobrawsko-Turawskie
Obszar chronionego krajobrazu, lasy występujące w gminach: Ozimek, Turawa, Chrząstowice, Murów, Popielów, Łubniany. Są one pozostałością Puszczy Śląskiej. Znajdziemy tu bory wilgotne, mieszane i świeże z przewagą drzewostanu sosny. Występuje tu kilka florystycznych rezerwatów przyrody.
Izba Regionalna w Kolonowskiem
Zabytkowa drewniana chata wiejska z 1780 roku, stojąca w centrum miejscowości, naprzeciw kościoła. To najstarszy budynek miasta. Zgromadzono tu dokumenty, stare zdjęcia, urządzenia i narzędzia hutnicze, sprzęty domowe i rolnicze, a także podręczniki szkolne. W osobnym pawilonie prezentowane są maszyny rolnicze.
Zabytkowa chata - Letnia Leśna Izba Edukacyjno-Turystyczna w Dębiu
Stara, drewniana chata stojąca w lesie, przy niebieskim szlaku rowerowym Kolonowskie-Zawadzkie. Przy chacie znajduje się spora łąka, miejsce na piknik razem z paleniskiem, a także liczne ławki przygotowane na imprezy plenerowe.
Pałacyk myśliwski hrabiego Renarda w Zawadzkiem-Kątach
Pałacyk został wybudowany przez hrabiego Renarda ze Strzelec Opolskich w 1856 roku w stylu pruskim. Spotykali się w nim na polowaniach przedstawiciele najznamienitszych rodów szlacheckich na Śląsku. Bywał tu również cesarz Wilhelm II. W okolicznych lasach urządzono zwierzyniec, w którym hodowano jelenie, daniele a także muflony. Obecnie w pałacyku mieści się Dom Pomocy Społecznej i nie jest on udostępniony do zwiedzania.
Ścieżka edukacyjna Nadleśnictwa Zawadzkie
Znajduje się na skraju lasu nieopodal siedziby Nadleśnictwa Zawadzkie. Ścieżka ma długość około 1,5 kilometra i ma formę pętli. Przy malowniczej, leśnej dróżce ustawiono liczne tablice edukacyjne przybliżające faunę i florę okolicznych lasów oraz zasady gospodarki leśnej.
OZIMEK – KOLONOWSKIE
przez Fosowskie (15,1 km)
OZIMEK (ul. Wyzwolenia – ul. Kolejowa – ul. Brzeziny) – KRASIEJÓW (ul. Myśliwska - czerwony szlak rowerowy – ul. św. Floriana - kościół – ul. Opolska – ul. Pustki) – STANISZCZE MAŁE (Przystań Granica – ul. Cmentarna – ul. Myśliwca – ul. Księdza Gajdy) - czerwony szlak rowerowy – STANISZCZE WIELKIE (ul. Sobieskiego – Plac Targowy – ul. Kościelna – ul. 1 Maja– czerwony szlak rowerowy – żółty szlak rowerowy) – KOLONOWSKIE (Przystań Amazonka – ul. 1 Maja – ul. Księdza Czerwionki – ul. Leśna - kościół)
Wycieczkę rozpoczynamy nieopodal zabytkowego mostu żelaznego w centrum Ozimka. Niemal całą drogę do Kolonowskiego poruszamy się czerwonym szlakiem rowerowym. Kierujemy się ul. Wyzwolenia na wschód i na pierwszym skrzyżowaniu skręcamy w prawo. Mijamy stację paliw, most na Małej Panwi i po chwili jedziemy pomiędzy Hutą Małapnew, a parkiem na Wyspie Rehdanza. Tuż za parkiem skręcamy w lewo. Czeka nas teraz odcinek 1,8 km drogą dla samochodów. Po wjeździe do Krasiejowa mijamy pierwsze zabudowania, zagajnik i skręcamy w lewo, w ul. Myśliwską. Tuż przed mostem na Małej Panwi skręcamy w prawo w wąską i niezwykle malowniczą ścieżkę biegnącą wałem Małej Panwi. Dojeżdżamy nią do kościoła w Krasiejowie, za którym skręcamy w lewo, wjeżdżając na główną ulicę. Jadąc w prawo, dotrzemy ulicami Spóracką, Cegielnianą i Słoneczną do Jura Parku.
Jadąc dalej czerwonym szlakiem rowerowym za kościołem skręcamy w prawo, w ul. Pustki i jedziemy rzadko uczęszczaną asfaltową szosą. Siedemset metrów dalej od głównej trasy naszej wycieczki w lewo odchodzi droga do Stanicy Morsów w Czarnym Dole nad Małą Panwią. W miejscu tym znajduje się również przystań kajakowa oraz piękna, drewniana sauna. Półtora kilometra dalej mijamy przystań kajakową Granica, gdzie możemy odpocząć na ławkach, skorzystać z grill baru, a nawet rozbić się z namiotem. Niecałe trzy kilometry dalej dojeżdżamy do centrum Staniszcz Małych. Na skrzyżowaniu z przydrożną kapliczką skręcamy w prawo, przejeżdżamy przez tory kolejowe i skręcamy łagodnie w lewo, w ul. Księdza Gajdy. Trzy kilometry dalej dojeżdżamy do Staniszcz Wielkich. W centrum, na prywatnym podwórku po lewej stronie drogi mijamy niezwykłe składowisko staroci pod sporą wiatą. Oprócz przedmiotów codziennego użytku można tu obejrzeć stare szyldy i tablice reklamowe. Dojeżdżamy na Plac Targowy i skręcamy w lewo, w ul. Kościelną i zaraz potem w prawo, w ul. 1 Maja. Jedziemy nią do końca, ok. 1,5 km i skręcamy w lewo, opuszczając czerwony i wjeżdżając na żółty szlak rowerowy. Po chwili mijamy Przystań Amazonka, most na Małej Panwi i wjeżdżamy do Kolonowskiego. Ulicami 1 Maja, Księdza Czerwionki i Leśną docieramy do placu przy kościele w centrum miejscowości.
KOLONOWSKIE - OZIMEK
przez Staniszcze Wielkie (15,2 km)
KOLONOWSKIE (plac przy kościele – ul. Leśna – ul. Księdza Czerwionki – kościół ewangelicko-augsburski – ul. Cmentarna – ul. Dzierżonia – ul. Polna) – FOSOWSKIE (stacja kolejowa – ul. Dworcowa) – NIEBIESKI SZLAK ROWEROWY – STANISZCZE MAŁE (ul. Haupstocka – ul. Cmentarna – Przystań Granica) – NIEBIESKI SZLAK ROWEROWY – KRASIEJÓW (ul. Pustki – ul. Opolska – kościół – ul. św. Floriana – czerwony szlak rowerowy – ul. Myśliwska) – CZERWONY SZLAK ROWEROWY – OZIMEK (ul. Brzeziny – ul. Kolejowa – ul. Wyzwolenia)
Prawie całą drogę powrotną do Ozimka pokonujemy niebieskim szlakiem rowerowym. Z placu przy kościele wracamy ul. Leśną do ul. Księdza Czerwionki i skręcamy w prawo. Mijamy Urząd Miasta i Gminy i dojeżdżamy do kościoła ewangelicko-augsburskiego, przy którym jedziemy na rozwidleniu w prawo. Za zakrętem skręcamy w drugą w lewo ul. Polną. Dojeżdżamy do zagajnika i skręcamy w prawo, by po krótkiej chwili dojechać do stacji kolejowej Fosowskie. Przejeżdżamy tunelem pod torami i kierujemy się w lewo. Mijamy zabytkową wieżę ciśnień, a tuż za nią stare osiedle robotnicze. Drogą wzdłuż torów docieramy do skrzyżowania, na którym jedziemy dalej prosto ul. Dworcową. Po chwili wjeżdżamy do lasu i 2,5 kilometra dalej dojeżdżamy niebieskim szlakiem do Staniszcz Małych. Przejeżdżamy przez most na Małej Panwi i na skrzyżowaniu z kapliczką skręcamy w prawo, w ul. Cmentarną. Od tej pory wracamy tą samą drogą, którą jechaliśmy na początku wycieczki. Gdy dotrzemy do Krasiejowa, skręcamy w lewo, w stronę centrum. Za kościołem skręcamy w prawo, opuszczając niebieski szlak rowerowy i ul. św. Floriana, którą prowadzi czerwony szlak wyjeżdżamy na wąską polną ścieżkę biegnącą wałem nad Małą Panwią. Na jej końcu, przy moście na Małej Panwi skręcamy w lewo i po chwili w prawo, wjeżdżając na główną drogę do Ozimka. Przy Hucie Małapanew skręcamy w prawo, a na następnym skrzyżowaniu w lewo i docieramy na metę naszej wycieczki, w centrum Ozimka.
KOLONOWSKIE - ZAWADZKIE
Wzdłuż Małej Panwi (12,3 km)
KOLONOWSKIE (plac przy kościele – ul. Leśna – ul. Księdza Czerwionki – ul. 1 Maja – Przystań Amazonka) – STANISZCZE WIELKIE (ul. Siewna – niebieski szlak rowerowy) – DĘBIE, Izba Edukacyjno-Turystyczna – ZAWADZKIE-KĄTY, pałacyk myśliwski - ZAWADZKIE (dzika plaża – Nadleśnictwo Zawadzkie – ul. Opolska – park)
Trasa w obu kierunkach biegnie niemal w całości pięknymi Lasami Stobrawsko-Turawskimi.
Zplacu przy kościele w Kolonowskiem jedziemy na południu ul. Leśną do ul. Księdza Czerwionki, gdzie skręcamy w prawo i od razu w lewo, w ul. 1 Maja. Wyjeżdżamy z Kolonowskiego przez most na Małej Panwi i wjeżdżamy do Staniszcz Wielkich. Na pierwszym rozwidleniu jedziemy w lewo, w ul. Sienną i dojeżdżamy nią do lasu. Na skraju lasku czeka nas kolejne rozwidlenie. Tu znów jedziemy w lewo, drogą przeciwpożarową nr 8, którą biegnie niebieski szlak rowerowy. Jedziemy ok. 3 km pustą asfaltową szosą biegnącą przez las i skręcamy łagodnie w lewo, w słabo widoczną i trochę zarośniętą ścieżkę leśną. Pięćset metrów dalej wjeżdżamy na polanę w Dębiu, na której stoi zabytkowa drewniana chata z Letnią Leśną Izbą Edukacyjno-Turystyczną. Niebieski szlak wjeżdża tutaj znów na szeroką leśną drogę. Jadąc dalej, po chwili mijamy położone w lesie gospodarstwa agroturystyczne. Dalszy odcinek drogi biegnie niezwykle malowniczym i lekko pagórkowatym lasem, a droga raz po raz zbliża się do meandrującej w dolinie Małej Panwi. Kilometr od polany w Dębiu dojeżdżamy do pięknego pałacyku myśliwskiego hrabiego Renarda w Zawadzkiem-Kątach, w którym mieści się obecnie dom pomocy społecznej. Dwieście metrów obok pałacyku znajduje się pięknie położony punkt odpoczynku na rzeką. Wiata turystyczna stoi przy kameralnej polance otaczającej mostek rowerowy na rzec. Dotrzeć do niej można jadąc wzdłuż ogrodzenia pałacyku, po jego lewej stronie.
Do centrum Zawadzkiego z pałacyku jedziemy w prawo, wzdłuż ogrodzenia, czerwonym szlakiem rowerowym. Dwa kilometry dalej zbliżamy się do widocznych w dole po lewej stronie zakoli Małej Panwi. Tu w prawo odchodzi droga, którą biegnie leśna ścieżka edukacyjna Nadleśnictwa Zawadzkie. Zatacza ona około 1,5-kilometrową i wraca na czerwony szlak kilkaset metrów dalej. Nieopodal, dalej przy czerwonym szlaku rowerowym, stoi wiata turystyczna z pięknym widokiem na rzekę. Kawałek za nią w lewo odchodzi wąska dróżka prowadząca do przepięknej dzikiej plaży. W pobliżu warto zwrócić uwagę na stare bunkry strzelnicze ukryte pomiędzy drzewami. Czerwony szlak rowerowy mija dalej budynki nadleśnictwa i wyjeżdża z lasu wprost na ruchliwą drogę wojewódzką nr 901. Skręcamy na nią w prawo i 100 metrów dalej przez teren stacji paliw skręcamy w prawo, wjeżdżając na główną ulicę Zawadzkiego – ul. Opolską. Jedziemy nią do centrum mijając po drodze kościół ewangelicko-augsburski. Przy charakterystycznej wieży ciśnień przypominającej lejek skręcamy w lewo, w ul. Stawową i dojeżdżamy do parku, w którym możemy odpocząć przed drogą powrotną.
ZAWADZKIE - KOLONOWSKIE
Przez Stawy Pluderskie (12,1 km)
ZAAWADZKIE (park – ul. Opolska – droga wojewódzka nr 463) – NIEBIESKI SZLAK ROWEROWY – STAWY PLUDERSKIE – ZBIORNIK REGOLOWIEC - KOLONOWSKIE (dostrzegalnia przeciwpożarowa – ul. Haraszowskie – ul. Księdza Czerwionki)
Trasa powrotna do Kolonowskiego biegnie w całości niebieskim szlakiem rowerowym.
Zparku wracamy na ul. Opolską, skręcamy w prawo i wyjeżdżamy z Zawadzkiego w stronę Ozimka. Za rondem na skraju lasu jedziemy jeszcze niecałe 500 metrów drogą wojewódzką nr 463, mijamy niewielki plac z zabudowaniami i wiatą turystyczną i niecałe 100 metrów za nimi skręcamy łagodnie w prawo. Niebieski szlak rowerowy prowadzi dalej drogą pożarową nr 48. Dwa i pół kilometra dalej, za trzecim dużym leśnym skrzyżowaniem dojeżdżamy nad Stawy Pluderskie. Jedziemy cały czas prosto i 1,5 km dalej dojeżdżamy do skrzyżowania z szeroką i utwardzoną drogą leśną. Jedziemy dalej prosto i dojeżdżamy nad niewielki i pięknie położony zbiornik retencyjny Regolowiec, przy którym znajduje się pole biwakowe. Zjeżdżamy z wału na teren pola biwakowego i skręcamy w prawo i po chwili w lewo, jadąc dalej wzdłuż rzeki Bziniczki wpadającej do Małej Panwi. Jedziemy krótki odcinek lekko zapiaszczoną drogą, która kończy się na szerszej i lepiej utwardzonej drodze. Tu skręcamy w lewo i 500 metrów dalej dojeżdżamy do polany z leśniczówką, przy której stoi wysoka i smukła jak zapałka dostrzegalnia przeciwpożarowa. Tuż obok stoi wiata turystyczna. Jedziemy dalej przepiękną aleją lipową wzdłuż której płynie zakolami Bziniczka. Tuż za nią droga zakręca w lewo i przejeżdża przez most na rzeczce. Do Kolonowskiego wjeżdżamy ul. Haraszowskie, która kończy się na centralnej ul. Księdza Czerwionki, skąd możemy wrócić do Ozimka zgodnie z trasą główną naszej wycieczki.
opis trasy, zdjęcia i mapa:
Przemysław Supernak, SuperGlob