Ubezpieczenie pomocnika rolnika, zasady opłacania składki
Zgodnie z obowiązującymi od dnia 18 maja 2018 r. przepisami ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, znowelizowanymi ustawą z dnia 13 kwietnia 2018r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018r. poz.858) rolnicy mają obowiązek zgłoszenia pomocnika, z którym została zawarta umowa o pomocy przy zbiorach, do ubezpieczeń w KRUS.
Zgłoszenie do ubezpieczeń w KRUS pomocnika oraz opłacenie za niego składek zapewni pomocnikowi prawo do jednorazowego odszkodowania, w sytuacji gdyby doszło do wypadku w gospodarstwie rolnym w związku z wykonywaniem przez niego czynności określonych w umowie o pomocy przy zbiorach, dostęp do ochrony zdrowia w okresie wykonywania umowy o pomocy przy zbiorach.
Pomocnikiem rolnika może być osoba pełnoletnia świadcząca odpłatnie pomoc rolnikowi przy zbiorach chmielu, owoców i warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich na podstawie umowy o pomocy przy zbiorach.
Pomocnikiem może być obywatel Polski, cudzoziemiec uprawniony do wykonywania pracy na terenie Polski czy też zwolniony na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę.
Umowa o pomocy przy zbiorach powinna być zawarta na piśmie przed rozpoczęciem świadczenia pomocy. Powinna określać miejsce świadczenia pomocy, okres wykonywania pomocy oraz jej zakres. Łączny czas świadczenia przez pomocnika pomocy na podstawie zawartych umów (jednej lub kilku, z jednym lub kilkoma rolnikami) nie może przekroczyć 180 dni w danym roku kalendarzowym. Przed zawarciem umowy rolnik powinien uzyskać od pomocnika oświadczenie o liczbie dni świadczenia pomocy, w danym roku kalendarzowym, na podstawie umów zawartych z innymi rolnikami.
W przypadku przekroczenia w danym roku kalendarzowym limitu 180 dni świadczenia pomocy od następnego dnia po jego przekroczeniu umowa między rolnikiem a pomocnikiem nie będzie mogła być uznana za umowę o pomocy przy zbiorach , co oznacza nie spełnianie od tego dnia przez pomocnika warunków do podlegania zarówno ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu, macierzyńskiemu w zakresie ograniczonym do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej jak i ubezpieczeniu zdrowotnemu w KRUS.
Zgodnie z obowiązującym od dnia 24 lutego 2022 r. przepisem ustawy z dnia 12 marca 2022r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U z 2022 r. poz. 583 z późn. zm.) powyższy limit okresu świadczenia pomocy przy zbiorach przez pomocnika rolnika na podstawie umowy przy zbiorach nie ma zastosowania do tych umów, które są zawierane z obywatelami Ukrainy, którzy przybyli do Polski z terytorium Ukrainy od dnia 24 lutego 2022 r.
Przepisy ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, przewidują możliwość zawierania umowy o pomocy przy zbiorach na wydłużony niż dotychczas okres tj. na okres ich legalnego pobytu na terytorium Polski na podstawie art. 2 ust.1 tej ustawy.
W świetle tego przepisu, jeżeli obywatele Ukrainy:
- przybyli legalnie z Ukrainy na terytorium Polski od 24 lutego 2022 r. do dnia określonego w rozporządzeniu (które zostanie wydane w przyszłości) w związku z działaniami wojennymi,
- deklarują chęć pozostania na terytorium Polski.
ich pobyt uznaje się za legalny na terytorium Polski w okresie 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r.
Jeśli osoba spełnia warunek legalnego pobytu na podstawie art. 2 ust. 1 ww. ustawy, to w celu objęcia jej ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim oraz ubezpieczeniem zdrowotnym jako pomocnik rolnika na okres wykraczający poza 180 dni w danym roku kalendarzowym, konieczne jest złożenie w Kasie przez rolnika oświadczenia potwierdzającego spełnianie tego warunku.
Zgodnie ze znowelizowanym od dnia 28 stycznia 2023 r. art. 40 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 103, z późn. zm.) pomocnikowi rolnika będącemu obywatelem Ukrainy, którego pobyt na terytorium Polski jest uznawany za legalny, przysługuje uprawnienie do świadczenia pomocy przy wykonywaniu wszelkich czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo pozostających w związku z wykonywaniem tych czynności w oparciu o umowę o pomocy przy zbiorach. Okres świadczenia umówionej pomocy obejmującej rozszerzony zakres prac w gospodarstwie rolnika może przypadać od dnia 28 stycznia 2023 r. do 24 sierpnia 2023 r. (tj. do dnia upływu legalnego pobytu na podstawie obowiązującego art. 2 ust.1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy)
Ważne!
Wyjazd obywatela Ukrainy z terytorium Polski na okres powyżej 1 miesiąca pozbawia go uprawnienia do skorzystania z wydłużonego okresu wykonywania umowy o pomocy przy zbiorach.
Rolnik jest zobowiązany zgłosić pomocnika do Ubezpieczeń w KRUS w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pomocy przy zbiorach, lecz nie później niż przed upływem okresu na który zawarta została ta umowa.
Składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie oraz na ubezpieczenie zdrowotne za pomocnika rolnika, za dany miesiąc, rolnik zobowiązany jest opłacić w terminie do 15 dnia następnego miesiąca.
Aktualnie wysokość miesięcznej składki stanowi kwotę 60 zł. Jeśli okres podlegania ubezpieczeniu jest krótszy niż miesiąc wysokość składki oblicza się proporcjonalnie do liczby dni podlegania ubezpieczeniu w danym miesiącu.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne obecnie wynosi 187 zł.
Ważne! Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna, bez względu na liczbę dni podlegania temu ubezpieczeniu w danym miesiącu.
Opracowanie: Katarzyna Bunkiewicz, Kierownik Wydziału Ubezpieczeń