Trasa nr 3: Z Ozimka nad stawy w Biestrzynniku i do Bierdzan
ROWEREM WOKÓŁ OZIMKA
Trasa nr 3: Z Ozimka nad stawy w Biestrzynniku i do Bierdzan
(25,8 / 47,6 km)
Trasa, która szczególnie spodoba się miłośnikom natury. W przeważającej części prowadzi przez Lasy Stobrawsko-Turawskie i dociera do malowniczych stawów w Biestrzynniku, nad którymi spotkać można wiele ciekawych gatunków ptaków. Ci, dla których trasa jest zbyt krótka, mogą ruszyć w dalszą drogę do Bierdzan. Ten fragment wycieczki polubią szczególnie miłośnicy drewnianych kościółków i starych wiejskich zabudowań, w które obfitują mijane po drodze wioski.
MAPA TRASY: https://www.google.com/maps/d/viewer?mid=1wB3NU6pEMbaLU094W5BJAS3xgIfL7Uht&usp=sharing
CIEKAWE MIEJSCA NA TRASIE
Zabytkowy most żelazny w Ozimku
Najstarszy żelazny most wiszący w Europie kontynentalnej. Oddano go do użytku w 1827 roku. W całości został wykonany w miejscowej Hucie Małapanew. Składa się z 1600 części. Wszystkie zostały wykute ręcznie. Waga konstrukcji to 55 ton, długość przęsła to 28,6 m, a rozpiętość pylonów – 31,5 m. Most stoi w samym centrum miasta, tuż za Parkiem Hutnika. Tuż obok mostu, przy śluzie stoi budynek Muzeum Hutnictwa.
Huta Mała Panew i Muzeum Hutnictwa w Ozimku
Huta Małapanew jest najstarszą działającą hutą w Polsce. Jej historia sięga czasów króla pruskiego Fryderyka II, który w 1753 r. podpisał rozkaz o jej utworzeniu. Uruchomiono ją w 1789 roku i w początkowej fazie jej istnienia produkowano tu niezwykle nowatorskie konstrukcje mostów. Jednym z nich jest najstarszy żelazny most w Europie kontynentalnej, który łączy brzegi przepływającej obok huty Małej Panwi. W czasach II wojny światowej huta stała się zbrojownią produkującą na potrzeby wojskowe. Po II wojnie światowej nastąpił największy rozwój huty, a wraz z nią całego Ozimka. Tuż przy hucie, nieopodal zabytkowego mostu stoi budynek Muzeum Hutnictwa. Oprócz archiwaliów huty można tu obejrzeć wyprodukowane w niej piece, wyroby użytkowe, garnki, naczynia, wyroby artystyczne i sakralne, płaskorzeźby, plakiety, a nawet monety i numizmaty. Muzeum otwarte jest w soboty w godz. 10-14 i niedziele w godz. 13-17.
Kościół i dawny cmentarz ewangelicko-augsburski w Ozimku
Parafia ewangelicka istnieje w Ozimku od 1768 roku. Przez pierwsze 50 lat funkcjonowała bez swojego kościoła, a nabożeństwa odbywały się w nieistniejącym już tzw. „zameczku”, gdzie urządz0no salę modlitwy. Budowę obecnego kościoła zakończono w 1821 roku. Nie posiadał on jeszcze wieży, a obok niego stała drewniana dzwonnica. Wieżę dobudowano dopiero w 1860 roku, przenosząc do niej dzwony. Tuż obok kościoła znajduje się niewielki park, który powstał w miejscu dawnego cmentarza ewangelickiego. Grzebano tutaj pracowników huty oraz mieszkańców przyhutniczych osiedli. W latach powojennych cmentarz uległ całkowitej dewastacji, a w latach 60-tych XX wieku został zlikwidowany. Na centralnym skwerze parku stoi metalowa makieta zabytkowego, ozimskiego mostu. Tuż obok parku znajduje się nowy cmentarz, na którym pochowany jest założyciel huty w Ozimku, Johann Georg Rehdanz.
Wyspa Rehdanza w Ozimku
Park miejski na południowym brzegu Małej Panwi, naprzeciw głównego wejścia do huty Mała Panew. Nosi imię założyciela królewskiej huty w Ozimku – Johanna Georga Rehdanza. Pierwsze alejki spacerowe z ławkami powstały tu w 1803 r. Sfinansowano je z dobrowolnych składek pracowników huty. Później postawiono w parku kręgielnię, strzelnicę, ptaszarnię oraz kilkanaście pomników postaci ważnych dla przemysłu hutnicznego. Niestety podczas II wojny światowej park został doszczętnie zniszczony. Dziś jest to miejsce plenerowych imprez i wypoczynku mieszkańców miasta. W parku znajduje się muszla koncertowa, wiata piknikowa, plac zabaw, oraz przystań kajakowa, na której kończą się spływy Małą Panwią z Kolonowskich.
Muzeum Paleontologiczne w Krasiejowie
Muzeum znajduje się w zabytkowym budynku dawnej szkoły, przy centralnej ul. Spórackiej, nieopodal kościoła. Stworzone zostało dzięki staraniom Stowarzyszenia Miłośników Krasiejowa oraz Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu. Zwiedzających witają przed wejściem sporych rozmiarów figury dinozaurów. Wśród wystawianych eksponatów znajdziemy skamieniałości prehistorycznych zwierząt oraz edukacyjne plansze tematyczne przedstawiające historię odkryć paleontologicznych oraz wygląd zwierząt.
Więcej informacji o muzeum: https://www.krasiejow.pl/16-muzeum-paleontologiczne.html
Kościół św. Małgorzaty Męczennicy w Krasiejowie
Neobarokowy kościół zbudowany w latach 1911 – 1913. Wnętrze zdobione jest malowidłami przedstawiającymi sceny biblijne oraz licznymi złoceniami i ornamentyką. Organy, ołtarz i ambona wykonane zostały w Ratyzbonie. W bocznym ołtarzu podziwiać można kopię obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej z XVII w.
Jura Park w Krasiejowie
To największy w Europie tego typu park tematyczny połączony z muzeum paleontologicznym. Odkryto tu liczne szczątki prehistorycznych dinozaurów. Najsłynniejszym z nich jest jeden z najstarszych prajaszczurów na świecie – Silesaurus Opolensis. Żył około 225 milionów lat temu, miał 1,5 metra długości i nigdzie poza Polską nie znaleziono jego śladów. Atrakcji w JuraParku jest sporo: liczne figury dinozaurów naturalnej wielkości, ścieżka edukacyjna, prehistoryczne oceanarium, kino 5D, tunel czasu, park rozrywki ze stawkiem i plażą, place zabaw i punkty gastronomiczne. Na terenie parku wciąż prowadzone są wykopaliska paleontologiczne.
Lasy Stobrawsko-Turawskie
Obszar chronionego krajobrazu, lasy występujące w gminach: Ozimek, Turawa, Chrząstowice, Murów, Popielów, Łubniany. Są one pozostałością Puszczy Śląskiej. Znajdziemy tu bory wilgotne, mieszane i świeże z przewagą drzewostanu sosny. Występuje tu kilka florystycznych rezerwatów przyrody.
Ośrodek wypoczynkowy Bajka w Grodźcu
Znakomite miejsce na całodniowy wypoczynek nad wodą. Ośrodek położony jest nad dwoma zbiornikami wodnymi dawnej piaskowni. Jeden z nich to piękne kąpielisko z dużą piaszczysta plażą. Wszystkie budynki wokół wykonane są z drewnianych bali w charakterystycznym stylu góralskim. Oprócz miejsc hotelowych i restauracji na terenie ośrodka znajduje się bar plażowy, wypożyczalnia rowerów wodnych, boiska do piłki nożnej i siatkówki, brodzik dla dzieci i przepiękny plac zabaw zwany Wyspą Korsarzy z pięknym statkiem pirackim i innymi atrakcjami.
Grodziec
Niezwykła miejscowość, która po II wojnie światowej zasiedlona została repatriantami z kresów wschodnich. Dla upamiętnienia tego zdarzenia w centrum wioski postawiono niezwykły pomnik z tablicą, na której wypisano nazwiska wszystkich przesiedleńców i nazwy ich rodzinnych wiosek. O skomplikowanej historii tych ziemi przypomina również znajdująca się po przeciwnej stronie głównej ulicy Kalwaria Sybiraków. Łąka z ołtarzem otoczona jest przez stacje drogi krzyżowej z pięknymi, drewnianymi rzeźbami. W Grodźcu warto też zobaczyć kameralny, neogotycki kościół Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Szczepana.
Stawy w Biestrzynniku
Kilkanaście stawów znajdujących się w przysiółku Poliwoda na skraju Lasów Stobrawsko-Turawskich. Część z nich to łowiska wędkarskie. Niektóre to stawy hodowlane. Nad największym ze stawów postawiono liczne pomosty wędkarskie, również dla niepełnosprawnych oraz wiatę piknikową. Funkcjonuje tu również dzikie, niestrzeżone kąpielisko.
Huta szkła w Jedlicach
Pierwotnie istniał tu zakład hutniczy, w którym produkowano drut i gwoździe. Powstał on w 1775 roku. Później uruchomiono tu produkcję młotków i innych narzędzi, a w 1800 roku otwarto walcownię blach. Huta szkła powstała tu dopiero w 1960 roku. Z dawnych zabudowań huty do dziś zachowały się: budynek z 1805 roku, dworek „Beatka” oraz zabytkowe domy robotnicze z przełomu XVIII i XIX wieku.
Ogród kwietny w Antoniowie
W Antoniowie przy ul. Stawowej znajduje się zapierający dech w piersiach ogród gęsto obsadzony egzotycznymi gatunkami roślin kwitnących. Mimo niewielkich rozmiarów posiada on naprawdę wiele pięknych drzew i krzewów. Jest tu niewielki strumyk z mostkiem, a na niewielkim wzniesieniu stoi altana i pięknie wyrzeźbiony „hotel dla owadów”.
Zakrzów Turawski
Wioska leżąca w gminie Turawa z pięknym drewnianym kościołem św. Piotra i Pawła oraz ulicą zabytkowych domków pruskich, w których osiedlono część mieszkańców z terenów zalanych podczas tworzenia Jeziora Turawskiego.
Ligota Turawska
Jedna z najpiękniejszych wiosek gminy Turawa. W jej wschodniej części znajduje się osiedlezabytkowych domków pruskich, w których osiedlono część mieszkańców z terenów zalanych podczas tworzenia Jeziora Turawskiego.
Zabytkowy drewniany kościół św. Jadwigi w Bierdzanach
Zbudowano go w 1711 r. w stylu barokowym. Oryginalne wnętrze zachowało się w dobrym stanie do dziś. Podczas renowacji kościoła w 1961 r. na ścianach kościoła odkryto przepiękne polichromie ze scenami biblijnymi. Jedna z nich ma tytuł „Śmierć bierdzańska”. Tuż obok kościoła stoi rzeźba jego patronki, św. Jadwigi, która w ręku trzyma model kościoła.
OZIMEK – STAWY W BIESTRZYNNIKU
przez Grodziec (14,4 km)
OZIMEK (ul. Wyzwolenia) – droga wojewódzka nr 463 - KRASIEJÓW – CZARNY SZLAK ROWEROWY – GRODZIEC (Ośrodek Wypoczynkowy „Bajka” – ul. Klasztorna – ul. Kwiatowa – ul. Tartaczna) - CZARNY SZLAK ROWEROWY – CHOBIE-KUZIORY – CZARNY SZLAK ROWEROWY – STAWY W BIESTRZYNNIKU
Wycieczkę rozpoczynamy nieopodal zabytkowego mostu żelaznego w centrum Ozimka. Kierujemy się ul. Wyzwolenia, którą prowadzi droga wojewódzka nr 463 w stronę Krasiejowa. Wzdłuż całego tego odcinka biegnie ciąg pieszo rowerowy. Docieramy do ronda na skraju Krasiejowa, za którym skręcamy w lewo, w leśną drogę, którą biegnie czarny szlak rowerowy prowadzący aż do Bierdzan. Warto tutaj zboczyć z trasy do centrum Krasiejowa, by zobaczyć zabytkowy kościół lub odwiedzić Jura Park. Tuż za rondem czarny szlak wjeżdża w głąb lasu. Trzysta metrów dalej szlak zakręca w prawo i długą prostą (1,8 km) dociera do asfaltowej szosy. Skręcamy w lewo i po chwili wyjeżdżamy z lasu, mijając po prawej stronie Ośrodek Wypoczynkowy „Bajka” z charakterystycznymi drewnianymi zabudowaniami w stylu góralskim. Drogą dla rowerów wzdłuż asfaltowej szosy docieramy do centrum Grodźca. Warto tu zatrzymać się na chwilę, by zobaczyć neogotycki kościół, pomnik przesiedleńców i Kalwarię Sybiraków. Na skrzyżowaniu z drogą krajową nr 46, przy kościele jedziemy prosto, wjeżdżając na ul. Tartaczną. Mijamy szkołę, wyjeżdżamy z Grodźca i za niewielkim zagajnikiem mijamy przysiółek wsi Chobie – Kuziory. Tuż za nimi zjeżdżamy w lewo z asfaltowej szosy, jadąc dalej przez las czarnym szlakiem rowerowym. Trzy i pół kilometra dalej dojeżdżamy do stawów w Biestrzynniku – Poliwodzie i wjeżdżamy na asfaltową szosę, skręcając łagodnie w prawo. Po chwili droga zakręca w prawo, a następie w lewo. W maleńkim zagajniku przy drugim zakręcie schowana jest kapliczka św. Floriana z kilkoma ławkami. Sto metrów dalej docieramy do leśnego parkingu z wiatą odpoczynkową, gdzie możemy odpocząć przed drogą powrotną. Nieopodal stoi piękny dąb – pomnik przyrody. Z tego miejsca możemy też wyruszyć dalej – do Bierdzan (opis dojazdu poniżej).
STAWY W BIESTRZYNNIKU - OZIMEK
przez Dylaki (11,4 km)
STAWY W BIESTRZYNNIKU – NIEBIESKI SZLAK ROWEROWY – BIESTRZYNNIK (ul. Dobrodzieńska – ul. 1 Maja – ul. Leśna – ul. Dylakowska) – DYLAKI (ul. Biestrzyńska – ul. Szymona – ul. Jakuba) – CZERWONY SZLAK ROWEROWY – JEDLICE – ANTONIÓW – OZIMEK (ul. Powstańców Śląskich – ul. Wyzwolenia)
Z leśnego parkingu w Biestrzynniku-Poliwodzie wracamy niebieskim szlakiem rowerowym, jadąc krótki odcinek tą samą drogą, którą przyjechaliśmy. Za drugim zakrętem jedziemy łagodnie w prawo asfaltową szosą. Kilometr dalej mijamy najlepiej zagospodarowany ze stawów biestrzyńskich. Wokół niego zbudowano liczne pomosty dla wędkarzy. Jest też altana piknikowa z miejscem na ognisko oraz dzikie, niestrzeżone kąpielisko z niewielką plażą. Jadąc dalej, docieramy do centrum Biestrzynnika. Tu skręcamy w lewo, w ul. 1 Maja i od razu w prawo, w ul. Leśną. Na skrzyżowaniu jedziemy prosto, przecinając główną ulicę wioski i wjeżdżając na ul. Dylakowską. Poruszamy się wciąż niebieskim szlakiem i docieramy do Dylaków, gdzie przecinamy prosto drogę wojewódzką nr 463. Jedziemy ul. Szymona i skręcamy w pierwszą w lewo ul. Jakuba, wjeżdżając na czerwony szlak rowerowy, który towarzyszył nam będzie już do końca wycieczki. Za Dylakami czeka nas piękny odcinek przez lasy okalające Jezioro Turawskie, za którym dojeżdżamy do Jedlic. Przy moście na Małej Panwi jedziemy dalej prosto, wjeżdżając po chwili do Antoniowa, przez który przejeżdżamy drogą dla samochodów o umiarkowanym ruchu, lub ciągiem pieszo-rowerowym z lewej strony jezdni. Docieramy do ronda przy drodze krajowej nr 46, za którym wjeżdżamy do Ozimka i ul. Powstańców Śląskich docieramy do centrum, gdzie kończymy wycieczkę.
STAWY W BIESTRZYNNIKU - BIERDZANY
przez Dylaki (10,9 km w jedną stronę)
STAWY W BIESTRZYNNIKU – CZARNY SZLAK ROWEROWY – ZAKRZÓW TURAWSKI (ul. Poliwodzka – ul. Opolska – ul. Kościelna) – LIGOTA TURAWSKA – droga wojewódzka nr 463 - BIERDZANY
Z leśnego parkingu w Biestrzynniku-Poliwodzie jedziemy czarnym szlakiem rowerowym w głąb lasu (kierunek północny). Za lasem docieramy do Zakrzowa Turawskiego. Do wioski wjeżdżamy ul. Poliwodzką, która kończy się na ul. Opolskiej. Tu skręcamy w prawo i na następnym skrzyżowaniu w centrum skręcamy w lewo. Po prawej stronie mijamy niewielki stawek, a za nim liczne domki pruskie z charakterystycznymi belkami w murach. Na końcu Zakrzowa stoi piękny drewniany kościół św. Piotra i Pawła. Tuż za nim kończy się asfalt i zaczyna dobrze utwardzona droga szutrowa. Po chwili czarny szlak odbija w prawo, a my jedziemy dalej prosto, docierając do Ligoty Turawskiej. Warto tu zatrzymać się na chwilę i przyjrzeć tej niezwykle malowniczej wiosce. Również tu spotkamy liczne domy z muru pruskiego, w których osiedlili się mieszkańcy wiosek zalanych podczas budowy zbiornika turawskiego. Jadąc cały czas główną drogą asfaltową o umiarkowanym ruchu, po 4 kilometrach docieramy w końcu do Bierdzan, gdzie stoi kolejny zabytkowy, drewniany kościół św. Jadwigi.
Z Bierdzan wracamy tą samą drogą, którą przyjechaliśmy, by przy parkingu leśnym w Biestrzynniku-Poliwodzie wrócić na trasę główną naszej wycieczki.
opis trasy, zdjęcia i mapa:
Przemysław Supernak, SuperGlob
