Zgodnie z art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U z 2024r. poz. 90 z późn. zm.) rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczaniu społecznemu rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie co najmniej 3 lata, rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpocznie współpracę przy prowadzeniu tej działalności, podlega nadal ubezpieczeniu społecznemu rolników, jeżeli spełnia następujące warunki:

• złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności.

Oświadczenie można złożyć na wniosku o wpis do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej (CEIDG-1). Złożenie wniosku w tej formie do organu ewidencyjnego traktowane jest jak dotrzymanie terminu złożenia oświadczenia w KRUS.

Niezachowanie terminu na złożenie oświadczenia jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy jej prowadzeniu.

• jednocześnie nadal prowadzi działalności rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub dziale specjalnym;
• nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z Ubezpieczeń społecznych;
• nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym
• kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza określonej kwoty granicznej (kwota graniczna za rok 2023 r. wynosi 4 088,00 zł).

Roczna kwota graniczna podlega corocznej waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem i jest ogłaszana w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski”,  w drodze obwieszczenia ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.

Rolnik lub domownik zobowiązany jest w terminie do 31 maja każdego roku po rozliczeniu roku podatkowego złożyć przedmiotowe zaświadczenia.

Jeżeli kwota tego podatku przekroczy „roczna kwotę graniczną”, a także jeżeli nie zostanie zachowany termin złożenia zaświadczenia lub oświadczenia, ubezpieczenie rolnika lub domownika ustanie z dniem, do którego rolnik lub domownik zobowiązany był złożyć zaświadczenie/oświadczenie/ w jednostce Kasy chyba że ten rolnik lub domownik zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy przed upływem tego terminu.

Termin na złożenie zaświadczenia albo oświadczenia może zostać przywrócony na wniosek zainteresowanego, jeśli udowodni on że niezachowanie terminu nastąpiło wskutek zdarzeń losowych.

W przypadku zaprzestania prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy osoba ubezpieczona powinna zgłosić powyższy fakt w ciągu 14 dni od zaprzestanie prowadzenia działalności.

Rolnik lub domownik prowadzący dodatkowo pozarolniczą działalność gospodarczą jest zobowiązany do opłacania miesięcznej składki podstawowej na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w podwójnym wysokości.

Jeżeli rolnik i domownik rozpoczynający prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie spełnia wskazanych wyżej warunków art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, natomiast korzystał z tzw. ”ulgi na start”  tj. w okresie prowadzenia działalności gospodarczej nie podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w ZUS przez okres do 6 miesięcy, do czasu objęcia tymi ubezpieczeniami przez ZUS kontynuuje podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników na dotychczasowych zasadach.

 

Ważne!

Rolnik lub domownik podejmujący prowadzenie tzw. działalności nierejestrowanej, która na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców nie stanowi działalności gospodarczej i nie rodzi obowiązku rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiIDG) nie musi spełniać warunków art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

 

Opracowanie: Katarzyna Bunkiewicz- Kierownik Wydziału Ubezpieczeń