Zagadnienie dostępu do informacji publicznej jest poruszone już w ustawie zasadniczej uchwalonej w 1997 roku. W rozdziale II „WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA” wskazano, że „Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. (...). Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów (...)”. Już z powyższego wynika, iż w dobie występujących powszechnie dokumentów w postaci elektronicznej obywatel ma prawo dostępu do nich za pomocą środków elektronicznych.
W 2001 roku - na podstawie delegacji zawartej w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej - została ogłoszona Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Ustawa ta określając zakres przedmiotowy i podmiotowy dostępu do informacji publicznej wskazała także trzy tryby dostępu do takich informacji. Na pierwszym miejscu ustawa wymieniła tryb ogłaszania informacji publicznych, w tym dokumentów urzędowych, w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP). Biuletyn Informacji Publicznej to system stron internetowych służący powszechnemu i bezpłatnemu dostępowi do informacji publicznej. Dostęp do informacji zawartych w biuletynie jest możliwy poprzez: * stronę główną biuletynu znajdującą się pod adresem www.bip.gov.pl, zawierającą podstawowe informacje o podmiotach (nazwa, dane teleadresowe, informacje o redaktorze strony) wraz z odsyłaczami do stron podmiotowych, * strony podmiotowe, przygotowane przez podmioty ustawowo zobowiązane do ich prowadzenia, z informacjami o prowadzonej przez siebie działalności. Adresy tych stron można znaleźć na stronie głównej BIP. Do tworzenia podmiotowych stron BIP zobowiązane są w szczególności (a więc nie jest to lista zamknięta) następujące podmioty: - organy władzy publicznej, - organy samorządów gospodarczych i zawodowych, - podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa, - podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne, - podmioty reprezentujące osoby prawne samorządu terytorialnego, - podmioty reprezentujące państwowe jednostki organizacyjne, - podmioty reprezentujące jednostki samorządu terytorialnego, - podmioty reprezentujące osoby lub jednostki organizacyjne wykonujące zadania publiczne, - podmioty reprezentujące osoby lub jednostki organizacyjne dysponujące majątkiem publicznym, - podmioty reprezentujące osoby prawne w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mające pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów, - związki zawodowe i ich organizacje, - partie polityczne, - inne podmioty wykonujące zadania publiczne. Na swojej stronie BIP podmiot jest zobowiązany publikować informacje, które będą służyć obywatelowi, a zatem – między innymi: - swój status prawny lub formę prawną, - przedmiot działania i kompetencje, - organy i osoby sprawujące funkcje i ich kompetencje, majątek, którym dysponuje, - tryb działania, - sposoby przyjmowania i załatwiania spraw, - informacje o prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach oraz o sposobach i zasadach udostępniania danych w nich zawartych. Reasumując - Biuletyn Informacji Publicznej stanowi krok na drodze do uzyskania przez wszystkich obywateli spójnej, pełnej i aktualnej informacji publicznej. |